Jeśli technologia produkcji wina lub piwa nie jest Ci obca, z pewnością poradzisz sobie i z miodem pitnym. Najpierw musisz przygotować brzeczkę, czyli roztwór wody z miodem. Powstały nastaw należy zaszczepić drożdżami i przeprowadzić fermentację, w wyniku której cukry zawarte w miodzie zostaną przerobione na alkohol etylowy, dwutlenek węgla i składniki uboczne. Następnie przefermentowana brzeczka musi przejść etap klarowania, w trakcie którego trzeba co 4-8 tygodni przeprowadzić zlewanie znad osadu. Okres dojrzewania miodu zależny jest od stężenia brzeczki, czwórniaki są gotowe do spożycia po ok. 8 miesiącach, trójniaki potrzebują do 4 lat, natomiast dwójniaki i półtoraki osiągają najlepszy smak po 10 latach, choć można je otworzyć znacznie później.
Jakiego sprzętu potrzebujesz do produkcji miodu pitnego?
Do produkcji miodu pitnego możesz wykorzystać zwykły sprzęt winiarski - balon z korkiem i rurką fermentacyjną, wężyk lub ściągacz, drugi zbiornik (pojemnik fermentacyjny lub balon), butelki i korkownicę. Przyda się również duży garnek do przygotowania brzeczki, lejek i mieszadło. Podczas wyrobu miodu pitnego bardzo ważne jest mierzenie stężenia cukru i kwasowości, dlatego nieodzowne będą dodatkowe akcesoria – cukromierz, kwasomierz i paski lakmusowe do pomiaru pH nastawu.
Rodzaje miodu pitnego
Zanim przystąpisz do przygotowania brzeczki, musisz zdecydować jaki trunek chcesz uzyskać.
Pod względem rozcieńczenia miodu masz do wyboru:
- Półtorak – w którym na 1 część miodu przypada 1/2 części wody (np. 4 l miodu i 2 l wody), długo fermentuje i dojrzewa ok. 10 lat; jest mocnym (16%- 18% alkoholu), bardzo gęstym i słodkim trunkiem o bogatym bukiecie aromatyczno-smakowym
- Dwójniak – wymaga takiej samej ilości wody i miodu (np. 1 l miodu i 1 l wody), dojrzewa ok. 5 lat i zawiera ok. 16% alkoholu
- Trójniak – otrzymywany jest po wymieszaniu 1 części miodu z 2 częściami wody (np. 1 l miodu na 2 l wody), dojrzewanie trwa 1-2 lata; to trunek uniwersalny – jest gęstszy od czwórniaka, a zarazem lżejszy i mniej słodki od dwójniaka
- Czwórniak – w którym 1 część miodu rozcieńcza się 3 częściami wody (np. 1 l miodu i 3 l wody); ma rzadką konsystencję i wytrawny smak, zawiera 11-12% alkoholu; nadaje się do picia już po 6 miesiącach
Podział miodów z uwagi na metodę przygotowania brzeczki:
- Miody sycone – które po wymieszaniu miodu z wodą są gotowane w celu zlikwidowania drobnoustrojów i zanieczyszczeń. W trakcie „warzenia” miód nabiera karmelowego posmaku i ciemniejszego koloru, jednak traci wiele cennych aromatów i składników odżywczych. To metoda stosowana przy miodach słabszej jakości lub gdy wysoki koszt produkcji zniechęca do ryzyka.
- Miody niesycone – w których miód rozpuszczony zimną lub letnią wodą zostaje od razu zaszczepiony drożdżami i poddany fermentacji. Metoda ta pozwala zachować witaminy i mikroelementy oraz bogaty aromat miodu. Z uwagi na dużą możliwość zakażenia bakteriami lub pleśnią, wymaga wysokiej jakości miodu z pewnego źródła i skrupulatnego przestrzegania reżimu higienicznego.
Pod względem smakowym wyróżnia się:
- Miody naturalne (panieńskie) – gdzie w skład nastawu wchodzą jedynie miód, woda i drożdże
- Miody owocowe – w których część wody obliczona do rozcieńczenia miodu jest zastępowana sokiem owocowym (najczęściej wiśniowym, malinowym, jabłkowym, porzeczkowym lub gronowym); w przypadku miodów niesyconych sok można dodać do fermentującego nastawu, natomiast w syconych od razu po ugotowaniu brzeczki
- Miody korzenne – oprócz podstawowych składników zawierają też zioła i przyprawy korzenne (np. goździki, chmiel, imbir, migdały, jałowiec, pieprz, wanilia, cynamon, skórka pomarańczowa i cytrynowa); składniki te można dodać podczas sycenia miodu (gotowania), fermentacji lub dopiero na czas leżakowania.
- Miody chmielowe – zawierają chmiel (5-10g/1 l) dodawany podczas gotowania brzeczki lub jako wywar stosowany do rozcieńczenia miodu
Wypróbuj nasz prosty przepis na miód pitny czwórniak
Jaki miód wybrać?
Najlepszy będzie prosto od pszczelarza ze sprawdzonej pasieki. Jeśli masz zamiar przygotować trunek zaprawiony sokiem owocowym lub przyprawami, wybierz miód neutralny (np. wielokwiatowy), który nie zdominuje reszty składników. Z kolei jeśli robisz miód panieński (czysty) zastosuj miód o wyrazistym smaku i aromacie, np. lipowy, gryczany lub akacjowy. Warto również pamiętać, że dobry miód po czasie zmienia stan skupienia z patoki (płynnej) na krupiec (stałą). Pod względem wygody i łatwości w obróbce lepsza jest patoka, jednak jeśli masz krupiec nie wahaj się go wykorzystać. Aby przywrócić skrystalizowany miód do postaci płynnej, lekko go podgrzej (poniżej 40°C) aż do uzyskania odpowiedniej konsystencji.
Drożdże do miodu pitnego
Z uwagi na wysokie stężenie cukrów i planowaną zawartość alkoholu (16-18%), dwójniaki i półtoraki należy nastawiać na bardzo mocnych drożdżach. Dobrym rozwiązaniem będą drożdże aktywne o wysokiej tolerancji na alkohol i zdolne do fermentacji w trudnych warunkach (np. Bayanus G995, Fermivin PDM, Fermicru LS2, EnoVini). Przy trójniaku warto sięgnąć po wysokoalkoholizujące drożdże miodowe, np. Johannisberg firmy Zamojscy, suszone drożdże do miodu Coobra, drożdże Mead Yeast firmy Starowar. Do mocno rozcieńczonych czwórniaków można wykorzystać tradycyjne drożdże winne, np. Tokay.
Nastaw przygotowany na miodzie i wodzie charakteryzuje się niską zawartością witamin i soli mineralnych niezbędnych do rozwoju drożdży. Dlatego bardzo ważne jest dodanie odpowiedniej pożywki DAF (fosforan dwuamonowy) oraz pożywki zawierającej mieszankę witamin i minerałów, np. Activit lub Kombi.
Jak przechowywać miód pitny?
Również pod tym względem miód pitny niewiele różni się od wina. Podczas leżakowania w butelkach wymaga ciemnego, chłodnego (5-10°C) i suchego środowiska. Ideałem byłaby ciemna piwnica lub spiżarnia, z braku takiej możliwości warto zainwestować w butelki z brązowego szkła. Oczywiście z uwagi na długotrwałe klarowanie miodu, nie należy spieszyć się z jego butelkowaniem. Zanim nie nabierze doskonałej przejrzystości i nie przestanie zrzucać osadu, przechowuj go w balonie napełnionym pod korek. Potem możesz rozlać miód do butelek na wino, zamknąć korkiem i ustawić w pozycji półleżącej na regale. Jeśli planujesz przechowywać trunek dłużej niż 2 lata zastosuj korki lite, do miodów o krótszym czasie leżakowania wystarczą korki aglomerowane. Możesz też użyć butelek kamionkowych typu krachla zamykanych na ceramiczny kapsel na drucianym pałąku. Dojrzały miód przeznaczony do degustacji lub podarowania warto rozlać do ozdobnych butelek o pękatym korpusie, np. modelu MAJOR, ATENA lub FIASCO.
Sprawdź również jak przygotować miód pitny do leżakowania: Miód pitny trójniak butelkowanie
Jesli spodobał Ci się ten artykuł, zajrzyj również do pozostałych wpisów na naszym blogu o produkcji domowych trunków. Zapraszamy też na kanał YouTube Malinowy Nos. Do zobaczenia!
