Orzechówka jest napojem alkoholowym z zielonych orzechów włoskich. Jej właściwości lecznicze znane są od wieków. W kulturze ludowej traktowana była jako powszechnie dostępne lekarstwo na wiele popularnych chorób. Nalewka z orzechów zasługuje jednak na uwagę nie tylko wśród znachorów, ale także miłośników nieprzesłodzonych domowych napitków, gdyż gorzkawy, wyraźnie orzechowy smak adresowany jest dla prawdziwych koneserów.
Jakich orzechów włoskich użyć?
Wprawdzie zbiory orzechów włoskich przypadają na miesiące jesienne - koniec września i październik, to jednak do orzechówki potrzebujemy orzechów jeszcze niedojrzałych. W związku z tym będą nas interesować owoce zebrane latem - zielone orzechy włoskie. Nalewkę z orzechów przygotowujemy zatem mniej więcej w czasie tym samym, co w przypadku innych nalewek - w okolicach czerwca.
Odpowiedź jest prosta - zielonych orzechów!
Nalewka orzechowa wymaga owoców niedojrzałych, ponieważ miąższ orzechów jeszcze nie stwardniał i można je bez trudu kroić.
Drzewa i owoce orzecha włoskiego występują także w Polsce., natomiast największe uprawy spotkać można m.in. w Bułgarii, Francji, Rumunii i Grecji oraz w Chinach, Chile i na zachodzie Stanów Zjednoczonych. Drewno orzechowe należy do cennych surowców ozdobnych, stosowanych w budownictwie, natomiast owoce orzechów idealnie nadają się zarówno do bezpośredniego spożycia, jak i do przetworzenia - np. do produkcji oleju orzechowego lub naszej ulubionej nalewki. Jako surowiec zielarski można wykorzystać nie tylko same orzechy, ale także liście, korę i łupiny. Chyba można powiedzieć, że nic się nie zmarnuje, co na pewno ucieszy nawet najbardziej oszczędnych.
Właściwości zielonych orzechów włoskich
Warto powiedzieć kilka słów na temat właściwości, jakimi charakteryzują się orzechy włoskie. Przypisuje im się działanie przeciwzapalne, przeciwkrwotoczne i przeciwbakteryjne. Odwar znajduje zastosowanie w stanach zapalnych jamy ustnej, a także w przypadku zmian skórnych, takich jak trądzik i oparzenia. Z kolei zielone orzechy włoskie skutecznie zwalczają pasożyty układu pokarmowego.
Wszystkie te właściwości orzechów zyskały uznanie w medycynie ludowej, a najstarszy przepis na orzechówkę datowany jest na schyłkową fazę nowożytności. Podkreślę to jeszcze raz - chyba najlepszym czasem, aby zrobić nalewkę orzechową to przełom czerwca i lipca -zielone orzechy osiągają wówczas wystarczająco duże rozmiary, ale są jeszcze na tyle miękkie, że można je stosunkowo łatwo kroić.
Przepis na nalewkę
Przepis na orzechówkę wymaga zgromadzenia kilku zielonych orzechów włoskich, 0,5 l spirytusu, 0,5 litra wody, a także 200 g cukru.
Jeżeli koniecznie lubimy słodsze nalewki, to ilość cukru możemy nawet podwoić. Na przeciwnym biegunie znajduje się nalewka orzechowa całkowicie pozbawiona cukru - jak najbardziej także nam się uda, ale jej smak będzie bardzo gorzki, a zarazem mocny. Jeśli całkowicie odstawimy syrop cukrowy, to taka orzechówka będzie się nadawała najlepiej na lekarstwo i równie dobrze jak będzie spożywana w takich też ilościach.
Przygotowanie orzechów
Standardowy przepis na orzechówkę możesz zacząć od przygotowania orzechów. Warto przy tym pamiętać, że orzechy wydzielają sok, którego kolor jest bardzo intensywny i trudno zmywalny, dlatego najlepiej będzie zaopatrzyć się w rękawiczki oraz szklaną deskę do krojenia.
Orzechy do nalewki rozdrobnij i pokrój na małe kawałki, a następnie włóż do słoja i zalej spirytusem. Zamknij dokładnie słoik i trochę nim potrząśnij, tak aby dokładnie wymieszać wszystkie składniki nalewki. Odstaw słoik w ciemne miejsce na około 6 tygodni.
Syrop cukrowy
Następnie czas na przygotowanie syropu cukrowego. Do tego celu wymieszaj ze sobą wodę i cukier. Z pomocą sitka ze słoja zlej alkohol, natomiast przygotowany syrop wlej do orzechów i odstaw na 3-5 dni. Na koniec wymieszaj spirytus z sokiem z orzechów. Zawsze to syrop zalewamy spirytusem - nigdy odwrotnie. Jeżeli nie lubimy albo akurat nie dysponujemy odpowiednią ilością spirytusu, to możemy go zastąpić taką samą objętością wódki.
Polecam odstawić nalewkę na około 3 tygodnie - tyle wystarczy, by nalewka z orzechów włoskich uzyskała najlepszy smak i piękny ciemnobrązowy kolor. Nawiasem mówiąc, przepis z końca XIX wieku poleca zlanie nalewki z zielonych orzechów do butelek i odstawienie jej aż na rok! Ktoś, kto liczy w tym przypadku dni i tygodnie, z pewnością nie wytrzyma aż tak długo, dlatego optymistyczna wersja tego przepisu dopuszcza konsumpcję tej nalewki na bazie spirytusu "już" po upływie 6 miesięcy.
Idealny kolor dopiero po pewnym czasie
Jeżeli nasza nalewka początkowo ma zieloną barwę, to nie ma powodu do obaw. Często może nas to trochę zmartwić, stąd też pojawia się pytanie o właściwy kolor - potrzeba odrobiny cierpliwości i stopniowo nasz alkohol będzie ewoluował w kierunku głębokiego brązu. Pamiętajmy przy tym, że z czasem nalewka będzie nabierała coraz ciemniejszego odcienia. Dobry zwyczaj nakazuje przelać następnie zawartość słoja do butelek. Najlepiej sprawdzają się w tym przypadku przezroczyste naczynia z grubego szkła, ponieważ to właśnie one podkreślają walory kolorystyczne naszej orzechówki.
Trunek dla koneserów
Nalewka z zielonych orzechów włoskich jest stosunkowo mocnym trunkiem, dlatego należy pić ją z umiarem i nie przesadzać z szybkim opróżnianiem butelek. Nawet niewielka ilość orzechówki z pewnością spełni nadzieje lecznicze oraz smakowe, pokładane w tym alkoholu.
Alternatywne przepisy
Alternatywne wersje przepisu wskazują, że orzechówkę możesz doprawić cynamonem, gałką muszkatołową, wanilią, goździkami, a nawet migdałami. Składniki te dodajemy w tym samym momencie, kiedy umieszczamy pokrojone orzechy w dużym słoju, który później odstawiamy. Przepis na orzechówkę przypomina, że w przypadku migdałów, należy skorzystać z migdałów gorzkich, a nie słodkich jak cukier - nalewka z orzechów włoskich z definicji jest wytrawna.
Orzechówka na miodzie - składniki
Nalewkę z orzechów przygotować możemy także według jeszcze innej wariacji przepisu. Orzechówka na miodzie bazuje na wykorzystaniu gałki muszkatołowej, wody, wódki, spirytusu i miodu oczywiście. Składniki to: zielone orzechy (200 g), 0,5 l spirytusu, 200-300 ml wódki, 200 ml wody, pół kilograma miodu, łyżeczka cynamonu, gałka muszkatołowa i 5 goździków.
Orzechy należy pokroić, po czym zalać alkoholami. Słoik odstawiamy na około 2 tygodnie, a następnie rozpuszczamy miód w gorącej wodzie, a kiedy mieszanina ostygnie - dodajemy ją do przecedzonej nalewki. Filtrację można po pewnym czasie powtórzyć. Jak widać, w tym przypadku nie zużywamy ani jednego g cukru, ponieważ jest on skutecznie zastępowany przez miód.
Nalewkę przelewamy do butelek i odstawiamy w ciemne miejsce na minimum pół roku. Niektórzy twierdzą, że wystarczą 3 miesiące, ale myślę w postępowaniu z orzechami potrzebny jest czas.
Panaceum
Jak widać, orzechówka to nalewka o uniwersalnym zastosowaniu. Świetnie sprawdza się jako środek medycyny ludowej, a równocześnie stanowi smakową ucztę dla koneserów wytrawnego alkoholu. Trzeba jednak pamiętać, że jest to nalewka, której najbardziej sprzyja cierpliwość, czas i umiar.
