Butelki na wino często mają wklęsłe dno. Charakterystyczne odkształcenie nazywane jest puntem. Wklęśniecie bywa niewielkie, jak w większości butelek typu Bordeaux lub głębokie, jak w np. modelu Europea Oberband dostępnym w naszej ofercie. Czemu służy taka forma? Bardzo możliwe, że masz już gotową odpowiedź – wiele osób uważa, że wie, do czego służy wklęsłe denko. Problem w tym, że wyjaśnienia mocno różnią się od siebie. Jedne teorie wydają się bardziej prawdopodobne, inne są raczej bliższe fantastyki. A jak jest prawdziwe przeznaczenie wklęśnięcia? Niestety my również nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć, bo jedno przekonywujące rozwiązanie puntowej zagadki po prostu nie istnieje. Dlatego zamiast rozstrzygnięcia przedstawiamy najczęściej pojawiające się wyjaśnienia.
Sprawdź równiez nasz artykuł na temat formy butelek do wina: Co kształt butelki mówi o Twoim winie?
Punt zatrzymuje osad na dnie butelki
Wklęśnięcie oznacza, że pomiędzy ścianą a dnem pojemnika powstaje szczelina. To idealne miejsce na gromadzenie się osadu z tzw. powolnej sendymentacji, czyli osiadania drobnych zanieczyszczeń podczas leżakowania napoju. Oczywiście butelki powinny być składowane w pozycji pionowej, by osad mógł się odłożyć na dnie. Zgromadzone w szczelinie zanieczyszczenia nie będą się tak łatwo rozpraszać po napoju pod wpływem wstrząsów czy w czasie nalewanie. To oznacza, że dzięki wklęśnięciu nalejesz do kieliszków klarowniejszy napój. Z tego punktu widzenia punt jest przydatny przede wszystkim w domowej produkcji trunków. Masowo tworzone napoje praktycznie nie zawierają osadu, więc nie potrzebna jest również forma butelki, która zatrzymuje zanieczyszczenia.
Butelka jest bardziej wytrzymała i odporna na ciśnienie
Odkształcone dno zmienia rozkład sił wewnątrz naczynia. Przede wszystkim zmniejsza się nacisk na krawędź łączącą dno i ścianę butelki. Nie ma to większego znaczenia w przypadku zwykłego wina, ale przydaje się podczas przechowywania win musujących oraz szampanów. Wiarygodna wydaje się również teoria, że dawniej trudno było o stworzenie wina, które w ogóle się nie gazowało, a więc podwyższona odporność na ciśnienie była przydatna podczas butelkowania większość trunków.
Butelka jest bardziej stabilna
Cały ciężar szklanego opakowania jest równomiernie rozkładany na obwodzie dna. Dzięki temu naczynie pewniej stoi na blacie. Ponadto, gdy techniki produkcji butelek do wina nie były tak doskonałe jak dziś, łatwiej było o drobne niedociągnięcia. I tak, w przypadku płaskiego dna, wystarczyłoby, żeby twórca wykonał denko lekko wypukłe, a naczynie całkowicie straciłoby stabilność i stało się bezużyteczne. Tworzenie wklęsłego dna było wygodniejszą i bezpieczniejszą opcją.
Punt to pozostałość po dawnych technikach produkcji
Kolejny argument jest również historyczny. Otóż używane w ubiegłych wiekach naczynia do produkcji (wydmuchiwania) szklanych naczyń pozostawiały ślad na dnie butelki – wykonanie gładkiej podstawy było niewykonalne. To oznacza, że spłaszczone dno byłoby nierówne: mogło rysować blat i destabilizować butelkę. Wklęśnięcie pozwala na schowanie odkształcenia i zachowanie stabilności naczynia.
Punt ułatwia czyszczenie butelki
Strumień wody rozbija się o stożek i zostaje rozprowadzony po zakamarkach denka. Argument ten traci znaczenie w przypadku użycia nowoczesnych myjek, które pozwalają na dokładne oczyszczenie wnętrza butelki wodą pod wysokim ciśnieniem – nawet, gdy dno jest płaskie.
Butelki na wino można składować na mniejszej przestrzeni
Wklęśnięcie sprawia, że szyjkę jednej butelki można częściowo umieścić w zagłębieniu innego naczynia, a więc rząd butelek zajmuje mniej miejsca.
Łatwiej zabezpieczyć butelki podczas przewożenia
Gdy szklane opakowania są transportowane, punt pozwala na stabilne umocowanie butelek i naczynia nie toczą się po kontenerze.
Punt skupia światło i dodaje trunkowi uroku
Istnieje teoria, zgodnie z którą wklęśnięcie zwiększa estetykę oświetlonej butelki. Punt ma skupiać wiązkę promieni, która rozświetla napój od wewnątrz, dodając trunkowi blasku.
Francuscy winiarze wyróżniali butelki z dobrym winem za pomocą wklęsłego dna.
Takie rozwiązanie miało pomóc w łatwej identyfikacji jakościowych trunków, nawet przez osoby nie będą koneserami oraz przez niewidomych.
Punt to zabieg marketingowy.
Butelka z wklęśnięciem zmieści mniej napoju niż naczynie z płaskim dnem, ale z zewnątrz prezentuje się bardziej okazale. Dzięki temu komercyjny producent wina jest w stanie zarobić więcej, „nabijając klientów w butelkę”.
Punt ułatwia nalewanie wina
We wklęśnięciu można umieścić kciuk i mocniej chwycić butelkę jedną ręką. Taka opcja przydaje się przede wszystkim profesjonalnym kelnerom, którzy potrafią rozlewać trunek do kieliszków w bardzo efektowny sposób. Jednak trudno powiedzieć, czy pierwsze butelki z puntem powstawały z myślą o wygodniejszym lub bardziej widowiskowym nalewaniu.
To w końcu do czego służy wklęsłe dno w butelkach?
Jak widzisz, możliwych odpowiedzi jest wiele. Dodajmy do tego jeszcze jeden, ciekawy argument. Otóż nie ważne skąd punt się wziął i czy powodem były pobudki estetyczne, praktyczne czy też możliwości techniczne, dzisiejsi producenci często po prostu wolą odkształcać naczynia w taki sposób, bo wtedy butelka prezentuje się bardziej profesjonalnie. Innymi słowy, nikt nie ma pewności do czego służy wklęśnięcie i czy jest nadal niezbędne, ale większość konsumentów jest przekonana, że dobre butelki na wino powinny mieć punt. Dlatego też modele z wklęsłym denkiem są wciąż chętnie kupowane – zarówno puste butelki, jak i wina w tego rodzaju opakowaniu. Ty również możesz wykorzystać ten efekt i butelkować wino własnej produkcji w naczyniach z puntem, a na pewno zrobisz duże wrażenie na znajomych. Trzeba też przyznać, że butelki z wklęśnięciem po prostu pięknie się prezentują i szkoda by było, gdyby ta forma miała zniknąć.
Zainteresował Cię ten tekst? W takim razie zajrzyj do naszego działu z artykułami dla domowych producentów alkoholi. Znajdziesz tam mnóstwo porad i ciekawych informacji. Prowadzimy również kanał w serwisie YouTube oraz fanpage na Facebooku. Zapraszamy!
